applied security research
Erik Remmelzwaal - 29 apr 2021

27% .nl domeinen slecht beschermd tegen spoofing

TLDR:

We scanden de DNS records van 1,6 miljoen .nl domeinen en vonden uit:

  1. 9% is rechtstreeks gekoppeld aan Microsoft 365, daarmee is Microsoft veruit de grootste
  2. Google is nr2 en heeft 4% van de domeinen aan zich verbonden, nagenoeg gelijk aan een aantal andere spelers.
  3. Van alle mail-enabled domeinen heeft 27% geen SPF record tegen spoofing

Open-source Marktonderzoek

Om een beeld te krijgen van het marktaandeel van Microsoft Office365 in Nederland besloten we een eigen onderzoekje te draaien. We vermoedden tenslotte al wel dat Microsoft langzamerhand met haar clouddiensten de dominante partij was geworden, maar als je een startup bent en keuzes maakt, wil je soms net iets meer dan een vermoeden. In ons geval was de vraag: moeten we Attic als eerste klaar maken voor Microsoft of voor Google, om met de eerste launch zoveel mogelijk MKB bedrijven te kunnen bedienen.

Nu zijn er niet echt betrouwbare cijfers beschikbaar over gebruik van cloud platforms. Althans ik kon ze niet vinden. Vandaar dat we zelf iets in elkaar bouwden. We wilden daarbij niet graag een dure database met alle Nederlandse bedrijven kopen, maar ons liever baseren op open data.

We besloten dat een controle op DNS configuratie van .nl domeinen een voldoende betrouwbaar beeld moest opleveren over verdeling van de markt. Immers, domeinen die gekoppeld zijn aan Office365, bevatten typisch gezien een DNS configuratie om e-mails gericht aan dat domein bij Microsoft af te laten leveren.

De enige zware kanttekening was dat niet elk Nederlands bedrijf een .nl domein zal hebben. Zoals zolder.io bijvoorbeeld. Maar wij vermoeden dat de verdeling binnen .nl domeinen naar cloudprovider toch een behoorlijk representatief beeld vormt voor de totale populatie. Vooral omdat het ons niet echt te doen is om het exacte marktaandeel maar vooral de verdeling tussen de aanbieders ten opzichte van elkaar.

En omdat we toch DNS aan het controleren waren, besloten we ook nog een paar andere checks uit te voeren. Het geheel leidde tot een aantal interessante inzichten die ik hieronder zal beschrijven. Maar niet voordat ik uiteenzet hoe we het onderzoek precies hebben uitgevoerd.

1,6 miljoen .nl domeinen

Het begon met het verkrijgen van “alle” .nl domeinen. Eigenlijk is er maar 1 club die precies weten welke .nl domeinen bestaan en dat is SIDN. Maar die bieden – mede om privacyredenen – niet de mogelijkheid om al die domeinen als 1 lijst te downloaden.

Als alternatief kwamen we op zonefiles.io. Zij crawlen het internet, een beetje vergelijkbaar met hoe zoekmachines dat doen, en slaan dan op welke domeinen ze tegen komen. In totaal leverde dit een database met 1,6 miljoen domeinen op. Zonefiles zelf geeft al duidelijk aan dat dit zeker niet alle geregistreerde .nl domeinen zijn. Want sommige domeinen worden simpelweg niet (openbaar) gebruikt, hebben geen DNS server, enz. en zijn daarom virtueel onvindbaar voor dit soort crawlers.

Die lijst was tegen betaling te downloaden. Maar wel voor een fractie van de prijs in vergelijk met de kosten van een KvK database, om een voorbeeld te noemen. Dus het onderzoekje kostte nu alsnog geld, maar bleef binnen de perken.

En zo hadden we een lijst met 1,6 miljoen domeinnamen en kon het scannen beginnen.

DNS-scan

DNS is een open protocol en gedistribueerd systeem, dus iedereen kan voor al die 1,6 domeinen het DNS record opvragen. Op de command-line op een Windows computer heel simpel met nslookup. En als je dat 1x kan, dan kan je het ook automatisch 1,6 miljoen keer. Dus Theo bouwde een mooi python scriptje dat door die hele lijst met domeinen loopt en per domein de volgende dingen in een database zet:

  • MX-record. Om uit te vinden waarnaartoe e-mail gericht aan dit domein wordt doorgestuurd
  • SPF-record. Om te bekijken of het domein beschermd is tegen spoofing
  • DMARC-record. Om te zien of het domein ook instructies biedt aan ontvangers hoe om te gaan met gespoofde berichten
  • SOA-record. Om bij een volgende run een betrouwbaar vergelijk te kunnen maken

De code was simpel maar doeltreffend, gebruikmakend van de dnspython library. Hier de functies voor het opvragen van het MX record en het SPF record:

def get_mx(domain):
    try:
        answers = my_resolver.resolve(domain, 'MX')
        records = [str(rdata.exchange) for rdata in answers]
        return ",".join(records)
    except:
        return 'failed'


def get_spf(domain):
    try:
        answers = my_resolver.resolve(domain, 'TXT')
        for rdata in answers:
            if rdata.to_text().startswith('"v=spf1'):
                return rdata.to_text().strip('"')
    except dns.resolver.NoAnswer:
        pass
    except:
        return 'failed'
    return ''

Als DNS server gebruikte Theo een lokaal systeem. Het duurde enkele dagen voordat de complete lijst doorlopen was.

.nl DNS-scan: de resultaten

De resultaten van de scan zijn het beste als een soort drilldown te interpreteren. Wij wilden weten hoeveel van de domeinen gekoppeld zijn aan Microsoft. Dat kunnen we baseren op het MX record. Immers: e-mail gericht aan een dergelijk .nl domein moet afgeleverd worden bij Exchange Online zodat de gebruikers via Outlook het kunnen ontvangen.

Mail Enabled?

Maar voor te kijken naar verdeling van e-mail afleveradres, vond ik het logisch om eerst nog alle domeinen uit te filteren die uberhaupt geen MX record hebben. Die domeinen worden dus niet gebruikt voor e-mail. Mijn redenering daarbij is dat ze dan ook niet het primaire domein van een organisatie zijn en ook niet voor kantoorautomatisering gebruikt worden. Om iets te kunnen zeggen over marktaandeel in onze doelgroep (zakelijke NL klanten) leek het mij logisch om dergelijke domeinen buiten beschouwing te laten.

Van de totaal 1.600.749 domeinen die we scanden, was 1.330.221 (83%) voorzien van een MX record. Alle cijfers hierna zijn afgezet tegen die 1.330.221 mail enabled .nl domeinen.

9% van .nl is gekoppeld aan Microsoft Office365

Een MX record dat verwijst naar “%protection.office.com%” duidt op een koppeling met Microsoft Office365. De query:

select count(1) as cnt from domains where mxrecords like "%protection.outlook.com%" 

Dit betrof 118.671 domeinen. Oftewel 9% van alle mail-enabled .nl domeinen is gekoppeld aan Microsoft 365.

Durf je dan te zeggen dan 9% van alle Nederlandse bedrijven gebruik maakt van Microsoft365? Ja minimaal. Want er zullen ook veel bedrijven zijn die hun e-mail eerst door een anti-spam wasstraat leiden alvorens het naar Microsoft te sturen. Daarnaast zijn er vast ook bedrijven die Microsoft 365 wel gebruiken maar niet voor e-mail.

Maar eerlijk is eerlijk: de analyse die met deze scan beter te maken is, is hoe Microsoft zich verhoudt tot andere partijen. En dan met name Google, want dat is toch wel de grootste concurrent als het gaat om software voor kantoorautomatisering.

4% van .nl is gekoppeld aan Google

De query voor domeinen die aan Google gekoppeld zijn, is vergelijkbaar:

 select count(1) as cnt from domains where mxrecords like "%aspmx.l.google.com%"  

Dit komt neer op 53.380 domeinen. Oftewel 4% van alle mail-enabled .nl domeinen is gekoppeld aan Google Workspace. Wat neerkomt op minder dan de helft van het Microsoft klantenbestand. Een vrij groot verschil.

En het betekent ook dat 87% aan een andere dienst gekoppeld is dan Microsoft of Google.

36% van .nl wordt afgeleverd bij 1 van 10 cloud providers

Vervolgens kan de query omgedraaid worden om een indruk te krijgen welke andere grote aanbieders van e-mail diensten aan .nl domeinen gekoppeld zijn:

select mxrecords,count(1) as cnt from domains where mxrecords not like "%protection.outlook.com%" and mxrecords not like "%aspmx.l.google.com%" group by mxrecords order by cnt desc

Dit levert naast Microsoft en Google de volgende top 10 aan hits op:

AanbiederAandeel (tov mail-enabled .nl)
Microsoft118.671 (8,9%)
Google53.380 (4,0%)
Sonexo52.943 (4,0%)
Mijndomein50.950 (3,8%)
Strato (rzone.de)48.564 (3,7%)
TransIP44.383 (3,3%)
Hostnet40.332 (3,0%)
Yourhosting (yourfilter.nl)31.529 (2,4%)
Argeweb23.667 (1,8%)
Vimexx (spamrelay.zxcs.nl)15.773 (1,2%)

Kortom: e-mail hosting is nog enorm versnipperd. En dat is maar goed ook. Maar binnen die versnippering is Microsoft met 9% inderdaad al een dominante factor te noemen. En dat terwijl Microsoft de Exchange Online service pas sinds 2009 wereldwijd aanbiedt (inmiddels 12 jaar). En het .nl domein toevallig afgelopen week het 35 jarig bestaan viert.

Naar ons gevoel is Microsoft vooral de laatste jaren sinds de introductie van Office365 hard gegroeid, en nog eens extra snel door de adoptie van videobellen in het bijzonder via Teams tijdens de coronapandemie.

We zullen deze scan jaarlijks proberen te herhalen om een trend te kunnen publiceren.

27% van .nl domeinen heeft geen SPF record

En dan om de titel van dit artikel nog maar even te onderbouwen. Zoals gezegd besloten we om, als we dan toch aan het scannen waren, ook te kijken hoe het zat met SPF en DMARC bij die .nl domeinen. Er is de laatste weer veel te doen om spoofing en wie een e-mail domein bezit, zal zelf aan de slag moeten om te voorkomen dat iemand anders zich voordoet als iemand met een e-mailadres binnen dat domein.

Dat begint met het instellen van een SPF record, een DNS onderdeel tegen e-mailspoofing die als standaard opgenomen is in 2004. Er zijn ook alternatieven, maar SPF is langzamerhand wel een soort must-have geworden om te vermijden dat je merk misbruikt wordt EN te vermijden dat je e-mails in spamfolders belanden.

De query:

select count(1) from domains where ( spf = "failed" or spf = "" ) and mxrecords not like "failed"

Het resultaat hiervan is 363.265. Oftewel 27% van mail-enabled .nl domeinen heeft geen SPF record en is dus niet of slecht beschermd tegen spoofing.

Opvallend daarbij was nog wel dat als we deze zelfde query uitvoeren op domeinen die verbonden zijn aan Microsoft, er slechts 3111 resultaten zijn. Oftewel 3% van de domeinen die aan Microsoft zijn gekoppeld, is slecht beschermd tegen spoofing. Dit betekent dat Microsoft kennelijk een succesvolle campagne voert om domeinen van klanten te beschermen tegen spoofing.

96% van .nl domeinen heeft geen DMARC record

DMARC is nog iets ingewikkelder te begrijpen, en voegt nog een extra laag toe aan SPF (en DKIM). Met DMARC geef je namelijk instructies aan ontvangers van e-mails van jou domein, over wat te doen met e-mails die niet valideert kunnen worden tegen het SPF record.

Lees de vorige paragraaf maar een paar keer en als je het dan nog niet begrijpt: don’t worry. Zet gewoon Attic aan dan testen wij of alles goed staat 😉

Blogs

Storm-1575 AITM platform used to target cybersecurity experts

Zolder B.V. - 21 nov 2023
This morning we received a phishing mail containing a QR code. The mail caught our attention because it bypassed our spam filter and came straight into our inbox. Also, our company name “Zolder” was mentioned multiple times in the phishing mail, which indicates a more targeted campaign, although probably still highly automated. Last year Zolder […] Lees verder

Microsoft 365 review: onze hackers controleren jouw Microsoft 365 omgeving!

- 31 okt 2023
Heb je Attic inmiddels aangeschaft, of overweeg je om het te kopen? Maar heb je toch behoefte aan ondersteuning van onze security experts? Maak kennis met onze Microsoft 365 review dienst, ontworpen om jou te ondersteunen bij het optimaal benutten van Attic en je bedrijf te beschermen tegen digitale bedreigingen. Loop je vast met Attic? […] Lees verder

Subsidieregeling voor kleine bedrijven

Erik Remmelzwaal - 09 okt 2023
Uit onderzoek over cyberveiligheid onder kleinere bedrijven komt naar voren dat maar liefst 19% geen enkele cybersecuritymaatregel treft. Dit maakt kleine ondernemers kwetsbaar voor cyberaanvallen. Het Digital Trust Center (DTC) lanceerde eerder dit jaar de CyberVeilig Check voor mkb en zzp. De cyberorganisatie opent nu tijdelijk ook een subsidieregeling ‘Mijn Cyberweerbare Zaak’ om mogelijke financiële […] Lees verder

Attic versie 2023.9.0 - Release Notes

- 21 sep 2023
Een nieuwe Attic #release bomvol nieuwe checks, geïnspireerd door de #CIS Benchmark voor #Microsoft365. Deze release zit vol met nieuwe Checks en Fixes. Want we zijn hard bezig om te zorgen dat Attic “CIS-certified” raakt als assessment tool voor Microsoft365 en hebben nu bijna alle checks gebouwd die daarvoor nog nodig waren. Daarnaast is er […] Lees verder

Microsoft Sentinel: Wapen tegen Cyberdreigingen

Erik Remmelzwaal - 19 sep 2023
In de wereld van cybersecurity sta je voor een belangrijke uitdaging: het beschermen van je organisatie tegen digitale bedreigingen. Gelukkig is er een krachtig hulpmiddel tot je beschikking: Microsoft Sentinel. Wij praten er veel over vanwege onze dienstverlening, maar wat is het nu eigenlijk? in dit blog deel ik graag mijn inzichten met jou, zodat je een solide basisbegrip krijgt van wat dit product is en hoe je het kunt inzetten. Lees verder

Door NIS2 moet je iets gaan doen wat je nu nog niet doet...

Erik Remmelzwaal - 03 aug 2023
Als je onder een steen hebt geleefd: NIS2 komt eraan. De 2e versie van de Network and Information Security richtlijn van de EU. Het duurt nog even voordat dit in Nederlandse wetgeving is omgezet en daarin kunnen nog belangrijke details gaan schuiven, maar in grote lijnen weten we wat er op ons af komt. Door […] Lees verder

5 tips voor MKB'ers om zichzelf weerbaar te  maken tegen misleiding via internet

- 21 jul 2023
In de digitale wereld worden MKB’ers steeds vaker geconfronteerd met de dreiging van social engineering. In deze blogpost delen we waardevolle inzichten over twee veelvoorkomende vormen van social engineering, phishing en CEO-fraude. We benadrukken echter de praktische tips die MKB’ers kunnen volgen om zichzelf effectief te beschermen tegen deze cyberdreigingen. Phishing en CEO-fraude Phishing omvat […] Lees verder

Using MiTMProxy as a scriptable pre-proxy for BurpSuite

Rik van Duijn - 11 jul 2023
TLDR: you can use mitmproxy to modify stuff before it sent to Burp Proxy. Instruction below. Recently we were asked to asses a oldschool Java client server application. After configuring BurpSuite as a proxy and trusting the CA cert, we noticed the client communication still gave an error. It turned out the client and server […] Lees verder

Wat leren we uit het NCTV Cybersecuritybeeld en Verizon DBIR 2023

Zolder B.V. - 04 jul 2023
De samengestelde conclusie die ik haal uit CSBN en DBIR is dat organisaties (nog steeds) vooral slachtoffer worden via gelekte inloggegevens en e-mail en dat ze datalekken bijna altijd kunnen voorkomen door het implementeren van basismaatregelen. En de basismaatregel die past bij gelekte inloggegevens is Multi-Factor Authentication (MFA). Lees verder

Weerbaar tegen CEO-Fraude met Logs in Microsoft365

Erik Remmelzwaal - 22 jun 2023
Veel organisaties kunnen maar 7 dagen terugkijken in hun Microsoft365 logboeken. Veel te weinig, om adequaat te reageren op incidenten zoals CEO-Fraude en Ransomware. Belangrijk dus om te begrijpen welke mogelijkheden er zijn om die termijn uit te breiden. Lees verder

Attic voor de zorg: De toekomst van beveiliging met partnerschap Z-CERT

- 06 jun 2023
Attic voor de zorg is momenteel in ontwikkeling. We richten ons vooral op de toekomstige beschikbaarheid van deze krachtige beveiligingsoplossing en we nodigen zorginstellingen uit om deel te nemen aan onze beta-testfase. Partnerschap met Z-CERT In samenwerking met Z-CERT, de toonaangevende leverancier van dreigingsinformatie in de Nederlandse zorgsector, biedt Attic voor de zorg een unieke […] Lees verder

Verbeteringen in API's en toekomstige wijzigingen bij Attic

- 24 mei 2023
Microsoft heeft recentelijk enkele verbeteringen doorgevoerd in de API’s die toegang verlenen tot uw tenant. GDAP Op dit moment maakt Attic gebruik van DAP, oftewel Delegated Admin Privileges, om toegang te verkrijgen tot uw omgeving. Microsoft heeft onlangs een verbeterde versie van deze functionaliteit geïntroduceerd, genaamd GDAP, oftewel granular delegated admin privileges. Deze nieuwe versie […] Lees verder

Attic voegt website clone monitor toe

Wesley Neelen - 08 mei 2023
Attic is een krachtig platform wat heel veel mogelijkheden biedt. Attic is modulair opgebouwd zodat het platform aangevuld kan worden met extra diensten, ontwikkeld door Zolder, maar in de toekomst ook door externe leveranciers. Enkele maanden geleden heb ik een gratis applicatie gelanceerd genaamd didsomeoneclone.me. Deze service is gebaseerd op Microsoft Azure en volledig cloud […] Lees verder

Attic als SOC

Zolder B.V. - 11 apr 2023
Bijna is het zover: roadmap-technisch naderen we het punt dat we de koppeling van Attic met Microsoft Sentinel gaan afronden. En daarmee de gelegenheid om op grote schaal organisaties te voorzien van een betaalbare SOC dienst. Tijdens onze deelname aan de RSA conferentie zullen we bezoekers van onze stand en website aanbieden zich alvast te […] Lees verder

Internetoplichters richten pijlen op Hockeyvereniging

Erik Remmelzwaal - 10 mrt 2023
De penningmeester van Hockeyclub Zevenbergen ontving een poging tot oplichting. Gelukkig werd het herkend, maar zal dat overal gebeuren, nu internetoplichters hun pijlen blijkbaar op sportverenigingen hebben gericht? Lees verder

Microsoft Digital Defense Report

Erik Remmelzwaal - 14 nov 2022
Het Digital Defense Report 2022 van Microsoft is uitgekomen. Wat zijn de highlights en key takeaways? Lees verder

TBX2022 Throwback & Masterclass

Erik Remmelzwaal - 07 nov 2022
Op 2 en 3 november vond in de Jaarbeurs Utrecht de TBX2022 beurs plaats. Zolder was net als vorig jaar aanwezig als exposant, en was op beide dagen de host van een masterclass. Ons voornaamste doel was om ons nieuwe propositie van Attic for MSPs bekend te maken. Met deze nieuwe release, stellen we andere […] Lees verder

Hacking my Helium Crypto Miner

Wesley Neelen - 05 sep 2022
Recently I came across an interesting cryptocurrency project called Helium. Its a wireless network built by people all around the world. The people that help expanding the network by adding a hotspot receive the Helium cryptocurrency coin by providing the coverage. During my research I decided to order one of those Helium miners. I ordered […] Lees verder

PEN-300 / OSEP review

Wesley Neelen - 19 jul 2022
This year I decided to start a new study, the PEN-300 course of Offensive Security. In 2012 I did the OSCP course and in 2013 OSCE. In 2016 I took the OSEE class in Vegas, unfortunately never took the exam (one of my biggest mistakes ever🥴). I liked all the courses very much at that […] Lees verder

Deze 3 misverstanden blokkeren het ontwikkelen van cyberweerbaarheid

Zolder B.V. - 04 jul 2022
Het NCTV heeft weer het jaarlijkse Cybersecuritybeeld Nederland gepubliceerd. Het CSBN-2022. Mooie aanleiding om eens op te schrijven waar ik al langer mee in mijn hoofd zit. Drie hardnekkige en foute aannames die mensen hebben bij digitale dreigingen. Drie misverstanden dus, die in mijn ervaring de belangrijkste reden zijn dat we nauwelijks vooruit komen met […] Lees verder